Cerddi Cydwybod- Darlun

Edmygwn waith rhyw artist mawr,
a phawb oedd yn gytûn
fod holl rinweddau meistri'r grefft
yn gelfydd yn y llun.

Y dydd o'r blaen, fe brofais wyrth
brydferthwch toriad gwawr,
a sylwais na fu darlun gwell
na gwaith y Crëwr mawr.

Cerddi Cydwybod- Gofal

Ychydig iawn o luniau sydd ohonof yn blentyn; dymu un ohonof yn 13eg

Yn bumlwydd direidus,
Gwrando oedd raid
Ddoethineb cynghorion
Yng ngeiriau ei daid,
Wrth dderbyn gwahoddiad
I gydio'n ei law
I'w ddwyn yn ddiogel
O ganol y baw.

Yn llencyn ugeinmlwydd
Yng nghwmni ei daid,
Ar lwybrau atgofion,
Arafu oedd raid,
I gynnig gwahoddiad
I ysgafnu'r baich,
Drwy roddi arweiniad
A chymorth ei fraich.

Cerddi Cydwybod- Fy Hen Gymdogaeth

Erstalwm, a'r lle yn gnawd o gwmwd,
ar 'sgerbwd hen gynefin,
bu yma fwrlwm
o fyw am yfory.

Lle bu her yr addewidion
yn llenwi'r oriau
mewn lle nad oedd darfod yn bod.

Pob hewl a'i hafan o hwyl,
pob cornel yn helfa
i rannu'r wên 
o straeon cyn noswylio.

Erstalwm, ar erwau fytholwyrdd
roedd yno ardd Eden
o ddiniweidrwydd
am bethau'r byd.

Drannoeth y dihuno,
a chodi gorchudd yr ystrydeb
am ddyfnder gwreiddiau,
y bu'r wers am 'sgaru had,
ac am y medi aflan.

LLUN: Thomas, John. Parth Cyhoeddus, via Comin Wikimedia

Cerddi Cydwybod -Yr Hwylfa

'Nid yw Nef ond mynd yn ôl hyd y mannau dymunol'

Rhyw dro yn ôl, a hithau'n oer,
Mewn niwl ar ben yr Hwylfa,
Daeth awydd bod mewn gwlad sy'n bell
Dan awyr ddi-gymyla'.

Mi fynnais fynd i deithio byd
Ymhell o oerni gaea',
Ymhell o'r gwynt sy'n fferu corff,
A'r niwl ar ben yr Hwylfa.

Rhyw dro yn ôl, mewn gwlad sy'n bell,
Dan awyr ddi-gymyla',
Hiraethais am gael teimlo ias
Y niwl ar ben yr Hwylfa.

Er imi fynd a theithio byd
A chyffwrdd gwres cynhaea',
Rhyw hudol reddf â'm geilw'n ôl 
Drwy'r niwl ar ben yr Hwylfa.

Cerddi Cydwybod -Colli

Mae'n debyg fod pob un ohonom yn gyfarwydd á nifer o'r teimladau isod, dybiwn i.

Colli cyfeillion bore oes fesul un, 
A cholli'r brawdgarwch, wrth fynd yn hŷn;

Colli cysylltiad â'r ddau neu dri
Sy'n weddill cyfoedion fy nyddiau i; 

Colli perth'nasau y gadwyn glós,
Colli anwyliaid, mor drist, yn ddi-os;

Colli cwmniaeth y dyddiau gwaith,
Colli treftadaeth, a cholli iaith;

Colli parch at wleidyddiaeth, a'r newid a ddaeth
Yn natur cymuned - yn golled er gwaeth;

Colli cymdogaeth fu unwaith mewn bri,
Colli cymdeithas mor annwyl i mi;

Colli ysgol a chapel, a hen ffordd o fyw,
Colli traddodiad, a cholli Duw;

Colli amynedd â phawb ambell dro,
A cholli fy hyder yn nyfodol y fro;

Colli'r awydd i gerdded, wrth golli fy ngwynt,
A cholli brwdfrydedd y dyddiau gynt;

Colli fy nhymer a cholli ffydd,
A cholli fy hunan ar ddiwedd y dydd.

Cerddi Cydwybod - Breuddwyd

'R'ôl croesi rhiniog y ddirgel ffîn 
i esmwythder cwsg, a'i hudol rin,

y gwelais yn glir hen elynion yn cwrdd,
pob un yn gyfeillion cytûn rownd y bwrdd;

arhosodd y darlun yn gyfaredd i gyd
nes dod y di-huno i'm 'styrbio, a'i fryd

i agor fy llygaid, i newid y llun,
rhag ofn i'r gwirionedd geisio dangos ei hun.

Cerddi Cydwybod -Cymod

Dau ŵr yn cydymffurfio,
Dwy law yn cydio'n dynn,
Ac arwydd o'u cytundeb
I lawr ar ddu a gwyn.

Braf ydoedd gweld tystiolaeth
Ymrwymiad rhwng dau ddyn
Yn 'nabod gwerth daioni
Dwy ochr yn gytûn.

Ond rhaid i hen elynion
Cyn mentro i gyd-fyw
Wneud ymdrech deg i ddysgu
Y wers o rannu Duw.